Viêm quanh răng là gì? Nguyên nhân gây bệnh và biện pháp phòng ngừa

Viêm quanh răng là một bệnh lý viêm nhiễm mãn tính dẫn tới phá huỷ dần dần các bộ phận nâng đỡ răng như mô lợi, xương ổ răng, dây chằng quanh răng… Nếu không được điều trị, bệnh sẽ tiến triển xấu dẫn đến lung lay răng, thậm chí là mất răng. Vậy nguyên nhân gây ra bệnh viêm quanh răng là gì?

Tìm hiểu chung

Viêm quanh răng là gì?

Viêm quanh răng là một bệnh khá phổ biến trong các bệnh lý nha khoa và có thể xảy ra ở bất kỳ đối tượng nào. Đối với những trường hợp viêm quanh răng cấp tính diễn ra ở lứa tuổi thiếu niên hoặc thanh niên thì có thể dẫn đến tình trạng phá hủy vùng răng số 6 và vùng răng cửa. Điều này khiến chức năng ăn nhai của răng bị suy giảm đáng kể.

Bệnh viêm quanh răng do vi khuẩn gây ra nên thường lây lan rất nhanh và có thể lan tỏa ở 1 hoặc cả 2 hàm với tốc độ nhanh chóng, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe răng miệng và sức khỏe toàn thân của người bệnh. Do đó, viêm quanh răng là một bệnh lý nguy hiểm nên cần được phát hiện sớm và điều trị kịp thời.

Triệu chứng

Những dấu hiệu và triệu chứng của viêm quanh răng

Dấu hiệu đặc trưng nhất của bệnh viêm quanh răng là người bệnh cảm thấy đau nhức răng, cơn đau thường xảy ra một cách tự nhiên, kéo dài liên tục và đau lan toả lên vùng nửa đầu. Cơn đau sẽ trở nên nghiêm trọng hơn khi ăn nhai và cơn đau không thuyên giảm kể cả khi uống thuốc giảm đau, khiến cho người bệnh không dám ăn nhai. Người bệnh có thể xác định được chính xác vị trí đau răng.

Bên cạnh đó, người mắc bệnh viêm quanh răng có thể gặp phải một số triệu chứng khác như:

• Chảy máu chân răng;
• Sốt trên 38 độ C;
• Cơ thể mệt mỏi, suy nhược;
• Một số dấu hiệu nhiễm khuẩn như lưỡi bẩn, môi khô nứt nẻ;
• Nổi hạch ở vùng cằm hoặc vùng hàm.

Ngoài ra, vùng má tương ứng với vị trí răng bị đau có thể xuất hiện tình trạng sưng phù, đau rát, đỏ, đau khi ấn vào, không rõ ranh giới bị sưng và có thể nổi hạch.

Nha sĩ có thể phát hiện thêm một số triệu chứng trong quá trình thăm khám như:

• Răng bị đổi màu hoặc không.
• Các tổn thương do sâu răng chưa được điều trị hoặc đã được điều trị.
• Một số tổn thương khác xảy ra không phải do sâu răng.
• Tại vị trí răng bị viêm có vùng nướu lợi bị sưng đỏ, đau đớn khi ấn vào và cấu trúc mô trở nên lỏng lẻo.

Đau nhức vùng răng bị tổn thương là triệu chứng điển hình của bệnh viêm quanh răng

Biến chứng có thể gặp khi mắc bệnh viêm quanh răng

Viêm quanh răng là một bệnh lý thường gặp và có thể xảy ra với bất kỳ ai. Các trường hợp bị viêm quanh răng không được phát hiện sớm và điều trị đúng cách thì bệnh có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng cho sức khỏe răng miệng và ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe toàn thân.

Một số biến chứng tại chỗ của bệnh viêm quanh răng mà người bệnh có thể gặp phải là:

• Xuất hiện ổ áp xe tại vùng quanh răng;
• Viêm tuỷ cấp;
• Viêm hạch và nổi hạch tại vùng cằm, vùng hàm;
• Đau nhức răng, đau đầu nghiêm trọng;
• Không thể ăn nhai như bình thường.

Bệnh viêm quanh răng nếu không được điều trị sớm có thể gây ra một số biến chứng nghiêm trọng đối với sức khỏe toàn thân như:

• Bệnh tim mạch;
• Bệnh thận;
• Đau nửa đầu;
• Viêm khớp;
• Đau nhức nửa vùng mặt có răng bị viêm giống với hiện tượng đau dây thần kinh V.

Ngoài ra, người bệnh có thể bị sốt cao kéo dài, cơ thể suy nhược…

Viêm quanh răng tiến triển nặng nề có thể gây ra một số bệnh lý về tim mạch

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu thấy xuất hiện bất kỳ dấu hiệu hay triệu chứng nào đã được nêu ở trên, bạn nên đến chuyên khoa Răng hàm mặt để bác sĩ kiểm tra và đưa ra phương án điều trị phù hợp nhất với tình trạng sức khoẻ. Việc chẩn đoán và điều trị kịp thời sẽ giúp người bệnh ngăn chặn được những biến chứng của bệnh và giúp phục hồi sức khoẻ nhanh hơn.

Nguyên nhân

Nguyên nhân dẫn đến viêm quanh răng

Dưới đây là một số nguyên nhân thường gặp gây ra bệnh viêm quanh răng, bao gồm:

Răng bị nhiễm khuẩn

Viêm quanh răng là một bệnh lý có thể xảy ra do tình trạng viêm tủy răng hoặc hoại tử tủy răng. Trong quá trình viêm tuỷ, các vi khuẩn phát triển từ lỗ răng bị sâu sẽ phát tán ra bên ngoài với một lượng lớn các chất độc tố gây hại khiến cho vùng mô quanh răng bị viêm nhiễm. Một số độc tố được tạo ra từ lỗ răng sâu như:

• Các nội độc tố và ngoại độc tố do vi khuẩn tạo ra.
• Các enzyme như phosphatase acid, aryl sulfatase và beta-glucuronidase gây phá huỷ các protein của răng.
• Các enzyme có khả năng phá huỷ các cấu trúc của sợi tạo keo và sợi chun của răng.

Ngoài ra, một số bệnh lý viêm nhiễm tại răng do vi khuẩn gây ra cũng làm tăng nguy cơ mắc phải bệnh viêm quanh răng như viêm lợi, sâu răng…

Sang chấn răng

Bệnh viêm quanh răng có thể xảy ra do răng bị sang chấn và được chia thành 2 trường hợp như sau:

• Sang chấn răng cấp tính: Hiện tượng sang chấn răng có thể được gây ra bởi một lực tác động tương đối mạnh lên các cấu trúc của răng, gây đứt mạch máu tại răng và tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn tấn công vào răng. Từ đó gây ra bệnh viêm quanh răng và thường là tình trạng viêm quanh răng cấp tính.
• Sang chấn răng mãn tính: Hiện tượng sang chấn răng ở mức độ nhẹ như sang chấn khớp cắn hoặc do người bệnh có một số thói quen xấu kéo dài như cắn móng tay, cắn chỉ, nghiến răng… Về lâu dài, tình trạng này có thể gây ra bệnh viêm quanh răng mãn tính.

Sai sót trong quá trình điều trị

Một số sai sót trong quá trình điều trị một bệnh lý về răng miệng nào đó như lượng chất hàn răng bị dư thừa, chất hàn răng quá cao… cũng có thể là nguyên nhân gây ra bệnh viêm quanh răng.

Ngoài ra, một số sai sót trong quá trình điều trị tủy răng cũng có thể dẫn đến bệnh viêm quanh răng như:

• Trong quá trình lấy tủy răng và làm sạch ống tủy hoặc khi đẩy các chất độc tố ra bên ngoài gây tổn thương cho vùng cuống răng, dẫn đến bội nhiễm và viêm quanh răng.
• Nha sĩ tạo hình cuống răng quá rộng và di chuyển cuống răng quá nhiều lần khiến cho khu vực quanh răng bị tổn thương.
• Nha sĩ sử dụng một số chất sát trùng có chất tẩy rửa mạnh khiến cho các cấu trúc quanh răng bị kích ứng và gây ra tình trạng viêm nhiễm.
• Trong quá trình hàn ống tuỷ răng, nha sĩ sử dụng lượng chất hàn và hàn quá cuống sẽ tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn sinh sản cũng như phát triển mạnh tại đây.
• Cấu trúc răng bị viêm nhiễm và chất độc hại bị đẩy vào vùng chóp răng trong quá trình điều trị viêm tủy răng.

Sai sót trong điều trị tuỷ cũng là một nguyên nhân dẫn đến bệnh viêm quanh răng

Nguy cơ

Những ai có nguy cơ mắc viêm quanh răng?

Viêm quanh răng là một trong những bệnh lý về răng miệng phổ biến nhất hiện nay. Bệnh gây ảnh hưởng không nhỏ đến sức khoẻ răng miệng nói riêng và sức khoẻ tổng thể nói chung. Dưới đây là những đối tượng có nguy cơ mắc bệnh viêm quanh răng, bao gồm:

• Răng chen chúc;
• Phục hình lại răng sai cách;
• Giải phẫu của chân răng bất thường.
• Mắc bệnh ung thư máu hoặc HIV;
• Béo phì;
• Bệnh tiểu đường, tăng huyết áp;
• Thay đổi nội tiết tố.

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc phải bệnh viêm quanh răng

Ngoài ra, một số tố từ môi trường như hút thuốc lá, stress, chế độ dinh dưỡng… cũng có thể làm tăng nguy cơ gây ra bệnh viêm quanh răng.

Phương Pháp Chẩn Đoán & Điều Trị

Phương pháp chẩn đoán và xét nghiệm viêm quanh răng

Để chẩn đoán bệnh viêm quanh răng, bác sĩ sẽ dựa vào các dấu hiệu lâm sàng của bệnh như:

• Toàn thân: Người bệnh khó chịu, đau đầu, sốt và có thể nổi hạch ở vùng cằm, vùng hàm.
• Cơ năng: Đau âm ỉ hoặc đau dữ dội, liên tục tại vị trí răng bị tổn thương, đau tăng lên khi ăn nhai, ít đáp ứng với thuốc giảm đau…
• Thực thể: Phần lợi và vùng má tương ứng bị sưng đỏ, nề, ấn vào thấy đau hoặc nổi hạch, thử nghiệm tuỷ cho kết quả âm tính.

Ngoài ra, bác sĩ sẽ chỉ định cho người bệnh thực hiện:

• Chụp X-quang: Quan sát thấy hình ảnh mờ ở vùng cuống răng, ranh giới không rõ ràng và dây chằng quanh cuống có dấu hiệu dãn rộng.
• Xét nghiệm máu: Số lượng bạch cầu tăng, máu lắng tăng…

Điều trị viêm quanh răng

Hiện nay, các chuyên gia vẫn chưa xác định được phương pháp cụ thể nào để điều trị bệnh viêm quanh răng. Do vậy, điều trị viêm quanh răng cần kết hợp nhiều phương pháp khác nhau. Việc đầu tiên để làm tăng hiệu quả điều trị bệnh viêm quanh răng là bệnh cần được phát hiện kịp thời.

Một số phương pháp thường được kết hợp trong điều trị viêm quanh răng bao gồm:

• Tiến hành loại bỏ hoàn toàn nguyên nhân tại chỗ gây ra bệnh như lấy cao răng, loại bỏ các mảng bám trên răng, hàn răng sâu, điều trị tủy răng hoặc nhổ bỏ răng bị tổn thương (nếu cần thiết)...
• Điều trị bệnh viêm lợi và viêm túi mủ quanh răng.
• Tiến hành phục hồi lại chức năng của răng đã mất.
• Hướng dẫn người bệnh vệ sinh răng miệng đúng cách.

Với những trường hợp bị viêm quanh răng cấp tính thì cho người bệnh sử dụng thuốc kháng sinh, súc miệng bằng dung dịch sát khuẩn Chlorhexidine 0,25% để tiêu diệt vi khuẩn.

Bệnh nhân viêm quanh răng thường được chỉ định sử dụng thuốc kháng sinh trong điều trị

Chế Độ Sinh Hoạt & Phòng Ngừa

Những thói quen sinh hoạt giúp hạn chế diễn tiến của viêm quanh răng

Chế độ sinh hoạt:

• Tuân thủ theo đúng hướng dẫn của bác sĩ trong việc điều trị.
• Hãy liên hệ ngay với bác sĩ nếu gặp bất kỳ dấu hiệu bất thường nào trong quá trình điều trị.
• Thăm khám răng miệng và lấy cao răng định kỳ từ 3 - 6 tháng/lần để được theo dõi sức khoẻ răng miệng. Điều này giúp phát hiện sớm và điều trị kịp thời các yếu tố nguy cơ của bệnh viêm quang răng nhằm phòng ngừa bệnh hiệu quả.

Chế độ dinh dưỡng:

• Bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể.
• Hạn chế ăn nhai các loại thực phẩm dai, cứng như mực khô, sụn sườn...

Phòng ngừa viêm quanh răng

Để phòng ngừa bệnh viêm quanh răng hiệu quả, bạn cần thực hiện một số biện pháp như sau:

• Vệ sinh răng miệng đúng cách: Thực hiện đánh răng ít nhất 2 lần/ngày vào buổi tối trước khi đi ngủ và sau khi ăn sáng. Bên cạnh đó, bạn nên sử dụng bàn chải đánh răng có lông mềm để tránh gây tổn thương cho răng, nướu. Nên sử dụng máy tăm nước hoặc chỉ tơ nha khoa để loại bỏ hết vụn thức ăn bám trên răng.
• Đến phòng khám nha khoa để kiểm tra và lấy cao răng định kỳ từ 3 - 6 tháng/lần. Bởi cao răng chính là một trong những nguyên nhân gây ra bệnh viêm quanh răng.
• Thực hiện chế độ ăn uống khoa học đầy đủ dưỡng chất và bổ sung những thực phẩm giàu vitamin A, B, C…
• Hạn chế sử dụng thực phẩm cứng, dai, chứa nhiều axit, các loại nước ngọt có gas… Đây là những loại thực phẩm dễ gây tổn thương cho răng.

Các câu hỏi thường gặp về viêm quang răng

Bệnh viêm quanh răng có chữa khỏi được không?

Bệnh viêm quanh răng hoàn toàn có thể chữa khỏi nếu được phát hiện sớm và được điều trị đúng cách. Tuy nhiên, tuỳ thuộc vào mức độ nặng nhẹ của bệnh mà bác sĩ chuyên khoa sẽ đưa ra hướng điều trị và tiên lượng phù hợp nhất.

Hậu quả sau cùng của bệnh viêm quanh răng là gì?

Nếu không được điều trị sớm và triệt để, hậu quả sau cùng hầu hết các trường hợp bị bệnh viêm quanh răng là mất răng.

Làm thế nào để phát hiện sớm bệnh viêm quanh răng?

Chảy máu nướu khi chải răng là một dấu hiệu sớm và có giá trị trong việc nhận biết bệnh viêm quanh răng. Lúc này, bạn nên đến gặp bác sĩ sớm nhất có thể để tìm ra nguyên nhân và được điều trị kịp thời.

Bệnh viêm quanh răng có dự phòng được không?

Câu trả lời là có. Để dự phòng hiệu quả bệnh viêm quanh răng, bạn nên thực hiện một số điều sau đây:

• Vệ sinh răng miệng và chải răng đúng theo hướng dẫn sau mỗi bữa ăn chính hàng ngày.
• Lấy cao răng định kỳ ít nhất là 6 tháng/lần, bởi mảng bám cao răng chính là yếu tố thuận lợi cho việc lưu giữ và tích tụ vi khuẩn gây bệnh.